Badanie analizuje sześć kluczowych obszarów dla dekarbonizacji transportu: zrównoważone paliwa dla lotnictwa i żeglugi, infrastrukturę ładowania dla transportu drogowego, krajową produkcję baterii, produkcję i upowszechnienie pojazdów elektrycznych (EV) oraz elektryfikację pojazdów ciężarowych. Dla każdego z tych sektorów raport oferuje szczegółowy podział kosztów i sugeruje model finansowania, który łączy środki publiczne i prywatne. Dodatkowo proponowane są rozwiązania zwiększające efektywność unijnego systemu finansowania infrastruktury transportowej (drogowej, kolejowej i sieci energetycznych).
Najważniejsze ustalenia badania:
Potrzeby inwestycyjne: Do 2030 roku UE potrzebuje 310 mld euro rocznie na rozwój czystych technologii transportowych, a do 2040 roku kwota ta wzrasta do 507 mld euro rocznie, aby osiągnąć cel Net-Zero do 2050 roku.
Inwestycje prywatne: Większość nakładów (87% do 2030 roku) będzie pochodzić od inwestorów prywatnych.
Wsparcie publiczne: Finansowanie publiczne (UE i krajowe) powinno wynosić 39 mld euro rocznie do 2030 roku, aby przyspieszyć transformację, przyciągnąć inwestycje prywatne, zrekompensować niedoskonałości rynku i wesprzeć projekty trudne do sfinansowania przez sektor prywatny. To kwota tylko nieznacznie wyższa niż roczne dotacje na paliwa kopalne w transporcie w UE, wynoszące 34 mld euro.
Elektryfikacja transportu drogowego: Aby stworzyć odporny europejski łańcuch wartości baterii oraz wprowadzić pojazdy elektryczne i bezemisyjne ciężarówki na drogi w Europie, potrzebne będzie 250 mld euro rocznie do 2030 roku.
E-paliwa dla lotnictwa i żeglugi: Sektor ten wymaga inwestycji kapitałowych w wysokości 86 mld euro do 2030 roku. Ze względu na wczesny etap rozwoju oraz brak skłonności inwestorów do podejmowania ryzyka, kluczowe jest publiczne wsparcie, aby zainicjować produkcję e-paliw w Europie i zminimalizować ryzyko inwestycji prywatnych.
T&E podkreśla konieczność zmiany priorytetów – zamiast inwestowania w tradycyjną infrastrukturę, jak drogi i lotniska, środki powinny trafiać na infrastrukturę energetyczną, taką jak sieci i stacje ładowania, które są kluczowe dla dekarbonizacji transportu drogowego.
Impuls dla inwestycji prywatnych
Wsparcie publiczne dla leasingu społecznego pojazdów elektrycznych, zielonych paliw, produkcji baterii i infrastruktury ładowania mogłoby wyzwolić aż siedmiokrotnie większe inwestycje prywatne – do 271 mld euro rocznie na zielone technologie w Europie do 2030 roku. Całkowite inwestycje publiczne i prywatne mają wzrosnąć do 507 mld euro rocznie do 2040 roku, wraz z przyspieszeniem przejścia na technologie zielonego transportu.
Zdecydowana większość (87%) inwestycji w produkcję zielonych technologii transportowych pochodzić będzie od inwestorów prywatnych, w tym producentów i banków. Jednak sektory wymagające dużego kapitału oraz infrastruktura energetyczna potrzebują wsparcia publicznego. Według T&E kwota ta wynosi 39 mld euro rocznie na produkcję do 2030 roku, co jest mniejsze od 42 mld euro rocznie, które europejskie rządy obecnie przeznaczają na subsydia dla samochodów służbowych na benzynę i olej napędowy.
Priorytet dla baterii i czystych paliw
T&E apeluje m.in. o utworzenie funduszu baterii UE o wartości 25 mld euro, aby wesprzeć europejską produkcję baterii, która zmaga się z silną konkurencją ze strony Chin. Środki te pomogłyby zwiększyć lokalną produkcję baterii, uzyskać dostęp do kluczowych surowców i zminimalizować ryzyko inwestycyjne w komponenty takie jak katody.
Podobnie e-paliwa dla samolotów i statków są obecnie drogie i wciąż na wczesnym etapie rozwoju. Europa potrzebuje 86 mld euro kapitału do 2030 roku, aby zainicjować ich produkcję. T&E wzywa rządy do zapewnienia jednej trzeciej tej kwoty poprzez gwarancje i pożyczki, aby zmniejszyć ryzyko inwestycyjne dla prywatnych inwestorów w czyste paliwa.
Mniej asfaltu, więcej energii
Duże inwestycje publiczne są również niezbędne do modernizacji europejskiej infrastruktury energetycznej, aby sieci mogły sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu ze strony milionów pojazdów elektrycznych. T&E apeluje do rządów o podwojenie obecnych inwestycji w sieci do poziomu 67 mld euro rocznie do 2050 roku. Środki te można pozyskać, ograniczając budżety na budowę dróg, które obecnie wynoszą 61 mld euro rocznie – zmniejszenie ich o połowę wystarczyłoby na pokrycie dodatkowych potrzeb energetycznych.
Xavier Sol, dyrektor ds. zrównoważonego finansowania w T&E, powiedział:
„Zielona transformacja najbardziej zanieczyszczającego sektora Europy wymaga znacznych inwestycji. Brak działania nie tylko uniemożliwi osiągnięcie celu netto zero, ale także zaszkodzi konkurencyjności wiodących branż, takich jak produkcja samochodów, baterii czy budowa statków i samolotów. Fundusze publiczne są potrzebne, aby uruchomić wschodzące branże i dostosować europejską infrastrukturę sieciową oraz ładowania do nowej rzeczywistości. Na szczęście nie zawsze potrzebne są nowe podatki. Rządy mogą uwolnić środki, przekierowując je na czyste technologie i kończąc wsparcie dla kosztownej rozbudowy dróg.”
Źródło: transportenvironment.com
