Dzięki najnowszym dostępnym danym nowy produkt internetowy EEA „ Ekstremalna letnia pogoda w zmieniającym się klimacie: czy Europa jest przygotowana?” szczegółowo omawia główne ekstremalne zjawiska pogodowe w lecie , które w coraz większym stopniu wpływają na europejską populację, gospodarkę i przyrodę. Użytkownicy mogą przeglądać interaktywne mapy i wykresy z informacjami o falach upałów, powodziach, suszach i pożarach , a także o wzroście zachorowalności na choroby zależne od klimatu, takie jak gorączka denga. Informacje na temat każdej z tych skrajności dotyczą przeszłych wydarzeń, tego, czego możemy się spodziewać w przyszłości zgodnie z przewidywaniami naukowymi oraz tego, jak jesteśmy przygotowani, aby sobie z nimi poradzić, w tym prezentując przykłady i najlepsze praktyki w całej Europie.
Celem produktu internetowego jest dostarczanie aktualnych informacji i danych w celu podniesienia świadomości decydentów i opinii publicznej na temat pilnej potrzeby zajęcia się zmianami klimatycznymi oraz wspierania bieżących wysiłków rządu na rzecz wprowadzenia środków łagodzących zmiany klimatu i budowania społeczności gotowość.
Więcej, silniejszych i dłuższych fal upałów
Fale upałów, które są niebezpieczne dla zdrowia ludzkiego — takie jak fale upałów latem 2022 r. — stają się coraz częstsze, dłuższe i bardziej intensywne i będą się powtarzać we wszystkich scenariuszach klimatycznych. Szczególnie w południowej Europie może być ponad 60 letnich dni , w których warunki są niebezpieczne dla zdrowia ludzkiego – oznacza to większą liczbę dodatkowych zgonów i hospitalizacji, zwłaszcza wśród osób starszych i chorych, jeśli nie zostaną podjęte działania adaptacyjne. Fale upałów są najbardziej śmiercionośnymi ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi w Europie, a rosnąca podatność ludności europejskiej na zagrożenia ze względu na starzenie się i urbanizację wymaga pilnego wdrożenia środków zapobiegających utracie życia.
Częstsze, ekstremalne powodzie
Przewiduje się, że w większej części Europy wzrośnie liczba intensywnych opadów , co doprowadzi do zwiększonej częstości występowania powodzi , zwłaszcza w północno-zachodniej i środkowej Europie . Środki dostosowawcze są konieczne, aby chronić społeczeństwo przed najgorszymi skutkami, takimi jak powodzie w lipcu 2021 r. w Niemczech i Belgii .
Narażenie ludności i zasobów na ryzyko trwa nadal wraz z trwającym rozwojem terenów zalewowych, często narażając na niebezpieczeństwo bardziej wrażliwe populacje i obiekty, takie jak szkoły i szpitale. W latach 1980-2021 szkody spowodowane powodziami wyniosły blisko 258 mld euro i średnio co roku rosną o ponad 2%.
Częstsze, dotkliwe susze
Od 2018 r. ponad połowa Europy została dotknięta ekstremalnymi suszami zarówno zimą, jak i latem. Susze w 2022 r. znacznie zmniejszyły plony takich upraw, jak kukurydza, kukurydza, soja czy oliwa z oliwek. Kolejna sucha zima nie wróży dobrze tego lata, a perspektywy są pesymistyczne. Wyjątkowo sucha i ciepła zima oznaczała niską pokrywę śnieżną i małą wilgotność gleby, niskie przepływy rzek i mniejsze magazynowanie wody w zbiornikach w większości południowej i zachodniej Europy.
Długoterminowe prognozy klimatyczne wskazują, że Europa Południowa i Środkowa stanie się jeszcze bardziej sucha i gorętsza w XXI wieku, co będzie miało katastrofalne konsekwencje dla sektora rolnictwa. Oczekuje się, że całkowite straty gospodarcze we wszystkich sektorach gospodarki związane z suszami wzrosną do końca tego stulecia z obecnych 9 mld EUR rocznie do 25 mld EUR rocznie przy globalnym ociepleniu o 1,5 stopnia Celsjusza (°C), 31 mld EUR rocznie przy ociepleniu o 2°C i 45 mld EUR przy ociepleniu o 3°C w oparciu o scenariusze naukowe.
Bardziej rozległe pożary
Większość pożarów lasów w Europie jest wywoływana przez działalność człowieka , ale warunki klimatyczne — suche i gorące okresy z silnymi wiatrami — decydują o ich intensywności i skutkach. Pożary lasów w dużej mierze dotykają Europę południową, ale także w coraz większym stopniu Europę Środkową, a nawet północną . Od 1980 r. 712 osób straciło życie w całej Europie w wyniku bezpośrednich pożarów. Sezon pożarów lasów w 2022 r. był drugim najgorszym od 2000 r., podczas którego w miesiącach letnich (czerwiec, lipiec, sierpień) spłonęło ponad 5000 km2 (dwukrotnie więcej niż obszar Luksemburga) i dotknięty został rekordowy obszar obszarów chronionych Natura 2000.
W scenariuszu dotyczącym zmian klimatu o wysokiej emisji na południu Europy , w szczególności na Półwyspie Iberyjskim , nastąpi wyraźny wzrost liczby dni z wysokim zagrożeniem pożarowym. Liczba ludzi mieszkających w pobliżu terenów dzikich i narażonych na wysokie lub ekstremalne poziomy zagrożenia pożarowego przez co najmniej 10 dni w roku wzrosłaby od teraz o 15 milionów (+24%) w scenariuszu globalnego ocieplenia o 3°C.
Wzrost zachorowań na choroby klimatyczne
Niektóre gatunki przenoszące choroby są szeroko rozpowszechnione w Europie (takie jak kleszcze , które mogą przenosić boreliozę z Lyme lub kleszczowe zapalenie mózgu), podczas gdy inne są inwazyjne (jak Aedes albopictus, znany również jako komar tygrysi , który może przenosić gorączkę denga). Cieplejszy klimat oznacza, że zarówno gatunki endemiczne, jak i inwazyjne mogą rozprzestrzeniać się dalej na północ lub występować na wyższych wysokościach niż w przeszłości. Przewiduje się, że odpowiedni klimat dla komara tygrysiego wzrośnie w dużych częściach Europy, zwłaszcza w Europie Zachodniej , która może stać się gorącym punktem dla komara do końca wieku.
Malaria może również ponownie pojawić się w Europie ze względu na powszechną obecność gatunków komarów Anopheles, które mogą przenosić tę chorobę. Zwiększone opady deszczu i obecność stojącej wody tworzy więcej siedlisk dla komarów, a wyższe temperatury zwiększają częstość ukąszeń komarów i rozwój pasożyta Plasmodium, który powoduje malarię.
Co się robi, aby się przygotować i dostosować?
Przygotowanie naszych społeczeństw na zmiany klimatu w Europie jest napędzane przez ramy polityki UE (głównie strategię UE w zakresie przystosowania się do zmian klimatu i unijne prawo o klimacie ) oraz polityki krajowe. Wszystkie państwa członkowskie UE oraz Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria i Turcja (kraje członkowskie EOG) mają już krajowe polityki adaptacyjne . EEA monitoruje planowanie i wdrażanie przystosowania w poszczególnych krajach, wykorzystując informacje przekazywane przez państwa członkowskie i inne źródła.
Można by jednak zrobić więcej, aby powiązać polityki adaptacyjne z politykami sektorowymi, na przykład w dziedzinie zdrowia . Większość krajowych polityk adaptacyjnych i strategii zdrowotnych uznaje wpływ ciepła na układ sercowo-naczyniowy i oddechowy. Ale mniej niż połowa obejmuje bezpośredni wpływ ciepła, taki jak odwodnienie lub udar cieplny.
Istnieje pilna potrzeba zintensyfikowania wdrażania środków dostosowawczych, takich jak plany działania na rzecz zdrowia związanego z upałami , zwiększenie liczby terenów zielonych i niebieskich (drzew i wody) w miastach, które mogą obniżyć temperatury i zmniejszyć ryzyko powodzi lub nadzór i wczesne ostrzeżenia dotyczące chorób zakaźnych wrażliwych na klimat.
Adaptacja jest pilnie potrzebna w rolnictwie . Rolnicy mogą ograniczyć niekorzystne skutki ryzyka związanego z temperaturą i suszami, dostosowując odmiany upraw, zmieniając terminy siewu i zmieniając schematy nawadniania. Bez większej adaptacji przewiduje się, że w przyszłości plony i dochody gospodarstw spadną.
Wdrażanie działań w praktyce często odbywa się na poziomie niższym niż krajowy, dlatego kluczowe znaczenie ma zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych w adaptację. Ponad 4500 miast, miasteczek i gmin jest sygnatariuszami Porozumienia Burmistrzów w sprawie Klimatu i Energii , zaangażowanych w działania na rzecz adaptacji, a ponad 300 regionów i władz lokalnych podpisało Kartę Misji UE na rzecz Adaptacji do Zmiany Klimatu. To najnowsze narzędzie EEA zawiera liczne przykłady środków adaptacyjnych wprowadzonych w całej Europie, które pochodzą z portalu EEA Climate-ADAPT .
