Według Komisji Europejskiej nadmierna konsumpcja produktów, od smartfonów po tekstylia, wywiera ogromny nacisk na zasoby naturalne i należy ją powstrzymać.
Według organu wykonawczego UE , który 30 marca przedstawił rozporządzenie w sprawie ekoprojektu dla zrównoważonych produktów (ESPR) , w celu zmniejszenia tego zjawiska , do 80% wpływu na środowisko w cyklu życia określa się na etapie projektowania .
Chodzi również o to, aby produkty konsumenckie były trwalsze, a także łatwiejsze w naprawie i recyklingu.
Aby to osiągnąć, Komisja planuje wprowadzić tzw. „cyfrowe paszporty produktów”, aby śledzić pochodzenie komponentów i surowców stosowanych we wszelkiego rodzaju towarach konsumpcyjnych.
„Wszystkie produkty objęte regulacjami będą miały cyfrowe paszporty produktów”, wyjaśniła Komisja, mówiąc, że „zapewni to konsumentom poznanie wpływu ich zakupów na środowisko”.
Dzięki paszportom cyfrowym „każdy dokładnie wie, jakie są cechy produktów i w jaki sposób zostały wyprodukowane”, powiedziała Gwenole Cozigou, dyrektor Departamentu Rynku Wewnętrznego Komisji Europejskiej.
Powiedział, że cyfrowe paszporty produktów mogą „reprezentować zmianę zasad gry na naszym jednolitym rynku”, umożliwiając przekazywanie większej ilości informacji w łańcuchu dostaw oraz ułatwiając naprawę i recykling produktów.
Opakowania zostały jednak w większości pominięte w marcowym wniosku Komisji, ponieważ jest już przedmiotem dyrektywy w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWD), która ma zostać zrewidowana 30 listopada.
„Opakowanie jako niezależny produkt nie zostanie uwzględnione w tym planie pracy ESPR” – powiedział Cozigou, który przemawiał na spotkaniu w Brukseli 29 czerwca .
Oznacza to, że branża „nie powinna oczekiwać aktu delegowanego w sprawie opakowań” – dodał, odnosząc się do przepisów dotyczących poszczególnych produktów, które Komisja przygotowuje w ramach nowego planu produktów ekologicznych.
„Wręcz przeciwnie, traktujemy opakowanie jako składnik produktu wprowadzanego na rynek” – powiedział.
Recykling i odnawialność
Ogłoszenie prawdopodobnie przyniesie ulgę branży opakowań papierowych, która ostrzega decydentów przed nadmierną regulacją sektora.
„Uważamy, że nie ma potrzeby specjalnego aktu delegowanego dotyczącego opakowań w ramach ESPR”, mówi Eleni Despotou, dyrektor generalny FEFCO, Europejskiej Federacji Producentów Tektury Falistej.
Według niej, trwający proces przeglądu dyrektywy w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych „stwarza okazję do ustanowienia zasad ekoprojektu dla zrównoważonych opakowań jako produktu i zrównoważonego gospodarowania odpadami opakowaniowymi” bez potrzeby wprowadzania dodatkowych zasad.
Przemysł opakowań papierowych uważa, że ma mocne argumenty i wskazuje na swoje osiągnięcia jako dowód swojej efektywności środowiskowej.
Według danych UE opakowania z włókien mają już najwyższy wskaźnik recyklingu pod względem objętości (82%) – wyższy niż metal (80%), szkło (75%) czy plastik (42%). A branża zobowiązała się do osiągnięcia 90% wskaźnika recyklingu do 2030 r., koncentrując się na większej zbiórce i lepszym recyklingu.
„To naprawdę ważne, aby pamiętać, kiedy przewidujemy nowe przepisy – że nie naprawiamy czegoś, co działa. Bo wtedy jest to jak strzelenie sobie w stopę” – powiedział Mats Nordlander, prezes SCA, szwedzkiej firmy działającej w sektorze leśnictwa i celulozy.
Papier wyróżnia się również spośród innych materiałów opakowaniowych, ponieważ jako jedyny wykorzystuje odnawialny zasób – włókna leśne.
„Jeśli naprawdę poważnie myślimy o utrzymywaniu węgla w ziemi, musimy uwzględnić ten aspekt odnawialności w [zmienionej dyrektywie PPWD]” – powiedział Nordlander podczas czerwcowego wydarzenia w Brukseli.
Mimo to, wśród decydentów UE i ekologów istnieje apetyt na dalsze regulacje.
Piotr Barczak z European Environmental Bureau (EEB), ekologicznej grupy nacisku, podkreślił, w jaki sposób regulacje mogą napędzać przejście na bardziej zrównoważone opakowania, powołując się na plany Komisji Europejskiej dotyczące zróżnicowania opłat uiszczanych przez producentów opakowań w zależności od ich śladu środowiskowego.
„Każdy producent chce płacić niższe opłaty EPR” – zauważył w odniesieniu do opłat za Rozszerzoną Odpowiedzialnością Producenta (EPR) uiszczanych przez producentów opakowań jako wkład w systemy zbiórki i recyklingu odpadów wdrażane na poziomie lokalnym.
Zgodnie z planami Komisji opłaty te mogą być zróżnicowane w zależności od tego, czy opakowanie nadaje się do ponownego użycia i recyklingu, czy nie.
Analizy cyklu życia
Jednak producenci są zdenerwowani kryteriami, które organy regulacyjne UE będą stosować w celu określenia wpływu na środowisko różnych formatów opakowań. Ich zdaniem główna trudność polega na zdefiniowaniu ekologicznych cech materiałów opakowaniowych na podstawie analizy pełnego cyklu życia (LCA).
Dla przemysłu opakowań papierowych kluczową bitwą lobbingową jest zapewnienie uznania odnawialności włókien leśnych.
„Myślę, że odnawialność to fundamentalne pytanie. Jeśli naprawdę poważnie myślimy o utrzymywaniu skamielin w ziemi, odnawialność jest kwestią fundamentalną” – powiedział Nordlander.
„Eko-modulacja jest rzeczywiście sposobem na zachęcanie do łatwych do recyklingu formatów opakowań i karanie za bardziej wymagające formaty opakowań” – dodał Mike Turner, dyrektor zarządzający ECMA, Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Kartonu.
„Myślę, że to w naturalny sposób przesunie branżę w kierunku łatwiejszych do recyklingu i bardziej odnawialnych rodzajów opakowań” – powiedział.
Grupy ekologiczne nie kwestionują tego. „Dałbym punkty za odnawialność, jeśli chodzi o modulację EPR” – powiedział Barczak. „Jednak wyższe punkty należy przyznać za trwałość, nietoksyczną zawartość i możliwość recyklingu. Ponieważ nawet produkty pochodzące ze źródeł odnawialnych mogą nie podlegać recyklingowi" – dodał.
Według Barczaka najwyższym priorytetem powinno być przede wszystkim ograniczenie odpadów poprzez zachęcanie do opakowań wielokrotnego użytku, takich jak szklane słoiki czy butelki wielokrotnego użytku.
Byłby to jednak najmniej pożądany wynik dla branży opakowań papierowych.
„Zdajemy sobie sprawę, że ponowne użycie ma swoje miejsce” — powiedział Turner. „Ale zamiast wprowadzać obowiązkowe wskaźniki dla opakowań wielokrotnego użytku, prosimy Komisję o zastosowanie analizy cyklu życia w każdym przypadku z osobna przed podjęciem decyzji, czy opakowanie jednorazowe lub wielokrotnego użytku jest najlepszą opcją” – powiedział.
„W wielu przypadkach jednorazowa zastawa stołowa może być lepszym rozwiązaniem” – zauważył Turner, powołując się na ostatnie badanie LCA wspierane przez branżę , w którym podkreślono wyższą wydajność środowiskową papierowych zastaw stołowych jednorazowego użytku w porównaniu z alternatywami wielokrotnego użytku w restauracjach szybkiej obsługi. .
„Analiza cyklu życia wykazała, że ma on mniejszy ślad środowiskowy wraz ze znacznie zmniejszonym zużyciem wody w porównaniu z opakowaniami wielokrotnego użytku, które należy zbierać, myć i ponownie wprowadzać na rynek” – wyjaśnił.
Inne niedawne analizy LCA wykazały, że opakowania z tektury falistej przewyższają plastikowe skrzynie wielokrotnego użytku podczas transportu żywności w całej Europie.
Cozigou z Komisji przyznał, że przy ocenie śladu środowiskowego opakowań należy wziąć pod uwagę wiele aspektów.
Ale z przymrużeniem oka przyjął również branżowe badania LCA, przypominając, jak różne grupy przemysłu opakowaniowego – oparte na włóknach, szkle i plastiku – lobbowały w przeszłości, gdy Komisja opracowywała przełomowe rozporządzenie REACH w sprawie chemikaliów.
„Wszyscy opracowali własną analizę cyklu życia. I zgadnij co? Wniosek z każdego z tych LCA był zasadniczo taki, że dany materiał był z definicji najlepszy z punktu widzenia ochrony środowiska” – zażartował.
„Myślę więc, że wychodzimy z tego konkursu pod względem metodologicznym”.
Paszport produktu
Jeśli chodzi o paszporty produktów, Cozigou powiedział, że Komisja podejdzie do opakowania „jako składnika produktu wprowadzanego na rynek”, a nie do określonego typu produktu.
„Podczas analizy najbardziej istotnych cech charakterystycznych produktu w zakresie obiegu zamkniętego środowiska badamy również rolę, jaką odgrywa opakowanie dla danej grupy produktów” – wyjaśnił urzędnik.
I nie wykluczył przyjęcia w przyszłości określonych zasad ekoprojektowania dla sektora opakowań.
„Jeżeli stanie się oczywiste, że odpowiednie korzyści środowiskowe są osiągalne dzięki konkretnym wymogom dotyczącym ekoprojektu, wówczas takie wymagania można by uwzględnić w ESPR dotyczącym produktu” – podkreślił.
„Jednak stanie się to tylko wtedy, gdy będziemy przekonani, że tych samych korzyści nie da się lepiej osiągnąć za pomocą istniejących przepisów sektorowych, takich jak dyrektywa w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Tak więc w Komisji nadal czeka nas wspólna praca, aby zobaczyć, jakie będą najlepsze opcje”.
Źródło: euractiv.com
