Trybunał stwierdził, że Unia Europejska nie osiągnęła celu, jakim jest wydanie co najmniej 20% swojego budżetu na działania w dziedzinie klimatu o około siedem punktów procentowych.
Komisja Europejska, która zarządza budżetem UE i go wykonuje, informowała wcześniej, że w okresie budżetowym 2014–2020 na działania w dziedzinie klimatu wydano 216 mld euro.
W rzeczywistości istnieje większe prawdopodobieństwo, że odpowiednie wydatki na klimat wyniosą około 13 proc. budżetu UE – czyli 144 mld euro – niż 20 proc.
"Nie wszystkie zgłoszone wydatki związane z klimatem w ramach budżetu UE były rzeczywiście istotne dla działań w dziedzinie klimatu" – powiedziała Joëlle Elvinger, członkini Trybunału, która kierowała kontrolą.
Bieżące sprawozdania są sporządzane "przed faktycznym wydatkowaniem wydatków", co oznacza, że liczby są "zawyżane przez niewykorzystane lub niewypłacone fundusze", powiedziała Elvinger dziennikarzom na briefingu prasowym.
Ponadto "metodologia śledzenia wydatków na klimat uwzględnia jedynie potencjalny pozytywny wpływ na klimat i nie śledzi potencjalnych negatywnych skutków środków, które służą innym celom UE" - dodała.
Powołując się na rolnictwo ekologiczne jako przykład, Elvinger powiedziała, że dane Komisji ignorują potencjalne wady, takie jak spadek wydajności rolnictwa i rosnący import zboża z krajów o mniej rygorystycznych przepisach środowiskowych.
Rolnictwo głównym winowajcą
To właśnie w polityce rolnej wydatki klimatyczne są najbardziej zawyżone – według Europejskiego Trybunału Obrachunkowego o prawie 60 mld euro. Podobnie, wkład wydatków na klimat w obszarach takich jak transport kolejowy, energia elektryczna i biomasa również jest zawyżony, stwierdzili audytorzy.
W swoim sprawozdaniu Trybunał sformułował szereg zaleceń, aby lepiej powiązać wydatki UE z celami w zakresie klimatu i energii. Wśród nich znajduje się zalecenie, zgodnie z którym Komisja uzasadnia znaczenie dla klimatu finansowania w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR), które stanowi około 40 % wszystkich wydatków UE.
"Komisja powinna przedstawić sprawozdanie na temat wkładu wydatków na klimat w realizację celów UE w zakresie klimatu i energii. Komisja powinna skupić się w szczególności na tym, jak zmierzyć wpływ budżetu na łagodzenie zmian klimatu" - czytamy w raporcie.
Niepokojące jest to, że problemy prawdopodobnie pozostaną w bieżącym okresie budżetowym, który trwa od 2021 r. do 2027 r.
W obecnym budżecie Unia Europejska zobowiązała się do przeznaczenia co najmniej 30 proc. środków na działania w dziedzinie klimatu, co stanowi cel, który wzrasta do 37 proc., jeśli chodzi o unijny fundusz odbudowy po kryzysie związanym z COVID-19 w wysokości 800 mld euro, przyjęty w 2020 r.
Jednak audytorzy wyrazili "obawy co do wiarygodności" sprawozdawczości klimatycznej w bieżącym okresie, mówiąc, że "większość problemów zidentyfikowanych na lata 2014-2020 nadal pozostaje".
Problemy te mogą się jeszcze pogłębić z powodu "niejasnych powiązań między płatnościami a celem klimatycznym" w ramach unijnego funduszu odbudowy po koronawirusie, który wprowadza zasadę "nie wyrządzaj znaczących szkód", zgodnie z którą wydatki nie powinny zagrażać żadnemu z celów środowiskowych lub klimatycznych UE.
W ramach nowego funduszu o wartości 800 mld euro Komisja obliczy z góry składki na wydatki związane z klimatem na podstawie szacunkowych kosztów określonych w krajowych planach wydatków. Ale sprawdzenie zgodności będzie trudne, ostrzegł Europejski Trybunał Obrachunkowy, mówiąc, że istnieje znaczne "ryzyko błędnego określenia wydatków klimatycznych" w odniesieniu do kwot budżetowych.
"Zidentyfikowaliśmy potencjalne problemy, takie jak ryzyko błędnego określenia wydatków na klimat" w przypadkach, w których różnica między kwotami zaangażowanymi i faktycznie wydanymi jest znacząca, powiedziała Elvinger.
Innym ryzykiem jest to, że cele pośrednie i cele, które uruchamiają płatności w ramach funduszu, nie są wyraźnie powiązane z celami klimatycznymi, dodała Elvinger. "Rodzi to pytanie o wiarygodność przyszłych raportów klimatycznych, które mogą podlegać przyszłym audytom" - ostrzegła.
Komisja Europejska podtrzymuje swoją wstępną ocenę, mówiąc, że 20,6% budżetu UE na lata 2014-2020 zostało wydane na działania w dziedzinie klimatu. "Wbrew twierdzeniom Trybunału, metodologia Komisji dotycząca budżetu UE jest solidna i wiarygodna właśnie dlatego, że jej podstawowe założenia są jasne, rozsądne, przejrzyście komunikowane i prawidłowo stosowane" - napisano.
Patrząc na obecny okres budżetowy (2021–2027), Komisja stwierdziła, że UE już "znacznie wzmocniła" swoją metodologię, na przykład poprzez "odejście od oznaczania znaczenia dla klimatu w oparciu o intencję interwencji na rzecz oparcia jej na oczekiwanym efekcie".
Źródło: euractiv.com
