Od września 2021 roku Komisja Europejska zaprosiła do składania wniosków w celu wyboru innowacyjnych projektów pilotażowych opartych o podstawowe wartości nowego europejskiego BAUHAUSU. Przewiduje się specjalne zaproszenie w ramach nowego, od 2021 roku programu „Horyzont Europa” (zastąpił kończący się w 2020 roku program Horyzont 2020), który wyłania i finansuje sztandarowe projekty i projekty demonstracyjne dotyczące przystępnego cenowo i zrównoważonego mieszkalnictwa socjalnego.
Dodatkowo, od 2022 roku dodatkowe projekty demonstracyjne nowego europejskiego BAUHAUSU będą wspierane przez Europejską inicjatywę miejską (EUI – European Urban Initiative) w ramach polityki spójności.
Komisja Europejska także będzie zapewniała pomoc techniczną w celu wsparcia zainteresowanych stron, takich jak administracje regionalne i lokalne, w opracowaniu i realizacji projektów w ramach nowego europejskiego BAUHAUSU. Aby uzyskać tę pomoc należy wykazać zaangażowanie obywateli oraz interdyscyplinarnego podejścia do podejmowania, współprojektowania i realizacji projektów.
Komisja Europejska także zapowiada wprowadzenie instrumentu finansowego na rzecz rozwoju obszarów miejskich, który będzie wykorzystywał środki unijne i prywatne w celu wspierania projektów realizowanych w ramach nowego europejskiego BAUHAUSu. Komisja również będzie udzielała wsparcia na szkolenia i realizację projektów.
Z wykorzystaniem prac Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii, Komisja Europejska przedstawi najlepszy sposób wspierania projektów na małą skalę. Co jest istotne dla oddolnych inicjatyw innowacyjnych w ramach nowego europejskiego BAUHAUSU. Europejski Instytut Innowacji i Technologii ogłosił zaproszenie do składania wniosków dotyczących zaangażowania obywateli w ramach inicjatywy nowy europejski Bauhaus. Celem tego zaproszenia jest praca nad działaniami, w których obywatele są nie tylko proszeni o identyfikację istotnych wyzwań dla ich miasta, ale także mają możliwość w procesie twórczym współtworzenia potencjalnych rozwiązań (https://www.eiturbanmobility.eu/launch-of-cross-kic-new-europeanbauhaus-call-for-proposals-for-citizen-engagement /).
Certyfikat jakości nowego europejskiego BAUHAUSU
Komisja Europejska ustanowi pieczęć doskonałości nowego europejskiego BAUHAUSU, aby wyróżnić projekty, które mają wysoką jakość, ale nie mogły być finansowane w ramach programów unijnych z powodu ograniczeń budżetowych. Pieczęć doskonałości może być postrzegana jako pierwszy krok w kierunku opracowania znaku jakości nowego europejskiego BAUHAUSU. Wybrane projekty zostaną włączone do społeczności nowego europejskiego BAUHAUSU i będą promowane wśród innych potencjalnych podmiotów finansujących.
Każdy z krajów unijnych będzie zobowiązany do wprowadzenia nowego europejskiego BAUHAUSU jako elementu krajowej strategii rozwoju społeczno-gospodarczego i terytorialnego. Krajowa strategia rozwoju powinna odzwierciedlać zobowiązania danego kraju do wspierania i włączania nowego europejskiego BAUHAUSU w ramach porozumień partnerskich i odpowiednich programów operacyjnych.
Każdy z krajów unijnych będzie zobowiązany wykorzystania instrumentu finansowego nowego europejskiego BAUHAUSU w celu finansowania projektów w terenie. Także wykorzystując krajowe plany odbudowy (KPO) w projektach transformacyjnych w ramach nowego europejskiego BAUHAUSU.
Zielona Transformacja
Projekty transformacyjne w ramach BAUHAUSU mogą zawierać szerokie spektrum ekosystemów: budownictwo, sektor kreatywny, sektory związane ze stylem życia materiałów, jak też ekosystemy obejmujących modele biznesowe, technologie cyfrowe po rolnictwa. Stawia się na innowacyjność, która oparta jest o nowe technologie, w ramach których następuje połączenie nowych i tradycyjnych technologii, lub nową adaptację lokalnego rzemiosła i wiedzy.
Projekty transformacyjne mają być oparte na przygotowanych przez Komisję Europejską ścieżki transformacji. Ścieżki transformacji mają iść w kierunku (i) ekologicznego, cyfrowego i odpornego ekosystemu budowlanego w ramach Forum Wysokiego Szczebla ds. Budownictwa, (ii) ekologicznego, cyfrowego i odpornego ekosystemu gospodarki bliskości i gospodarki społecznej w celu uzupełnienia planu działania UE na rzecz gospodarki społecznej oraz (iii) ekologicznego, cyfrowego i odpornego ekosystemu włókienniczego w celu uzupełnienia strategii UE w zakresie wyrobów włókienniczych.
Komisja Europejska została zobowiązana także do opracowania narzędzia samooceny. Narzędzie to ma mierzyć, w jakim stopniu projekt jest zrównoważony, estetyczny i zapewnia włączenie społeczne oraz na ile pomaga w określeniu obszarów, w których możliwa jest poprawa.
Komisja Europejska zorganizuje warsztaty pt. „Badania naukowe i innowacje na rzecz nowego europejskiego Bauhausu”.
Komisja Europejska włączy nowy europejski BAUHAUS do priorytetów programu LIFE w celu wspierania w szczególności projektów na rzecz obiegu zamkniętego, eliminacji zanieczyszczeń i bioróżnorodności.
Państwa członkowskie zostały poproszone do powierzenia jednemu podmiotowi roli punktu kontaktowego w zakresie inicjatywy nowy europejski BAUHAUS, aby połączyć i skoordynować wysiłki w danym kraju i dołączyć do nieformalnej wymiany informacji i doświadczeń obejmującą wszystkie kraje unijne.
O autorze:
Bolesław Meluch - Fundator i wiceprezes Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej, ekspert ds. finansowania efektywności energetycznej Związku Banków Polskich, fundator i wiceprezes Europejskiego Instytutu Nieruchomości.
