Komisja Europejska ogłosiła zamiar opublikowania Planu Działania na rzecz Elektryfikacji, pod przewodnictwem nowego Komisarza UE ds. Energii i Mieszkalnictwa, Dana Jørgensena. Elektryfikacja jest kluczowa, aby energia odnawialna, taka jak wiatr i słońce, mogła skuteczniej dekarbonizować zapotrzebowanie na energię. Jednak ograniczenie uwagi do przemysłu, bez połączenia działań z ambitnymi celami dotyczącymi energii odnawialnej, redukcji zapotrzebowania na energię i wycofywania paliw kopalnych, grozi ograniczeniem wpływu planu na redukcję emisji i obniżenie cen energii.
Elektryfikacja jako przepis na niższe ceny energii
Elektryfikacja prowadzi do obniżenia cen energii, ale tylko wtedy, gdy opiera się na odnawialnych źródłach energii. Rewolucja elektryfikacyjna zmienia nasze domy, transport i przemysł. Aby w pełni wykorzystać jej potencjał, musimy zadbać, by była zasilana w 100% energią odnawialną. To jedyny sposób na obniżenie cen energii elektrycznej dla wszystkich oraz zapewnienie bezpieczniejszej przyszłości naszej planecie.
Potrzeba nowego kontraktu społecznego
Wrażliwe gospodarstwa domowe nie mogą subsydiować przemysłu. Elektryfikacja oparta w 100% na odnawialnych źródłach powinna być zaplanowana i realizowana w sposób, który nie pogłębia podziałów społecznych ani nie wywołuje sprzeciwu wobec zielonych polityk. Gospodarstwa domowe, które będą odczuwać skutki tych zmian, powinny być chronione przed drastycznymi podwyżkami cen. Dążenie do wsparcia przemysłu poprzez nieograniczone subsydia i eliminowanie ryzyka bez uwzględnienia warunków społecznych i finansowych, przynosi niewiele korzyści gospodarstwom domowym, co jest głęboko niesprawiedliwe i może prowadzić do sprzeciwu wobec transformacji.
Przepis na sukces szybka elektryfikacja i redukcja zapotrzebowania na energię
Obecnie wskaźnik elektryfikacji w UE wynosi zaledwie 23%. Aby osiągnąć neutralność klimatyczną do 2040 roku, konieczne będzie osiągnięcie wskaźnika 43% do 2030 roku i 69% do 2040 roku. Scenariusz PAC pokazuje, że najszybszą drogą do realizacji tych celów jest równoczesne zmniejszenie ogólnego zapotrzebowania na energię o 50% oraz szybka elektryfikacja dzięki zmianie technologii i dostarczaniu taniej energii odnawialnej.
Elektryfikacja ma sens tylko z nowoczesnymi sieciami
Bez rozwiązania problemu przeciążenia sieci Europa nie jest w stanie zrealizować strategii elektryfikacji, ponieważ tania energia odnawialna nie zostanie zintegrowana z sieciami energetycznymi. Z powodu ograniczeń wynikających z rosnącej produkcji energii odnawialnej koszty zarządzania siecią mogą wzrosnąć z 26 miliardów euro w 2030 roku do oszałamiających 103 miliardów euro w 2040 roku, jeśli utrzyma się obecna polityka.
Mniej gazu w obiegu, więcej pieniędzy w portfelu
Ze względu na dominującą rolę gazu kopalnego w miksie energetycznym cena energii elektrycznej pozostaje wysoka. Gaz kopalny ma nieproporcjonalny wpływ na ustalanie cen energii w UE – ustala cenę w 63% godzin, choć odpowiada jedynie za 20% miksu energetycznego. Rozdzielenie cen gazu i energii elektrycznej może obniżyć ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych i przemysłu, zachęcając je do przejścia na technologie odnawialne i elektryczne oraz wspierając konkurencyjność Europy w sposób zgodny z zasadami dekarbonizacji.
86% mocy wiatrowych i słonecznych UE znajduje się w krajach o słabej integracji międzysystemowej
Bez wyższych ambicji dotyczących osiągnięcia celu 15% integracji międzysystemowej energia odnawialna z jednego kraju nie będzie mogła zmniejszyć zużycia gazu u sąsiadów.
Stawianie na energetykę jądrową opóźnia dekarbonizację i zwiększa koszty
Elektryfikacja nie powinna otwierać drzwi fałszywym rozwiązaniom, takim jak przedłużanie działania lub budowa nowych elektrowni jądrowych. Elektryfikacja musi być szybka i przystępna cenowo, aby była skuteczna, a energetyka jądrowa nie spełnia tych kryteriów. Nowe projekty jądrowe w Europie są nękane opóźnieniami i zazwyczaj wymagają 15-20 lat na budowę.
Zmiana opodatkowania z energii elektrycznej na paliwa kopalne i budżety państwowe
Energia elektryczna jest nieproporcjonalnie opodatkowana w porównaniu z paliwami kopalnymi w większości krajów europejskich, mimo że emituje mniej gazów cieplarnianych. Podatki i opłaty związane z produktami energetycznymi i energią elektryczną powinny być dostosowane w celu zachęcania do inwestowania w technologie dekarbonizacyjne w gospodarstwach domowych i przemyśle. Należy to połączyć z działaniami chroniącymi najbardziej wrażliwe grupy i wspierającymi redukcję zapotrzebowania na energię.
Źródło: CAN Europe
