Dlaczego ta sprawa jest ważna?
Polesie, w tym jego polski fragment, to jeden z najcenniejszych przyrodniczo obszarów Europy. Jego bogactwo przyrodnicze oparte jest na ogromnej różnorodności mokradeł, całkowicie zależnych od delikatnych stosunków wodnych. Działalność kopalni powoduje nieuniknione, bardzo głębokie oddziaływanie na wody podziemne i powierzchniowe. Wokół wyrobisk powstaje rozległy lej depresji, a na powierzchni grunt zapada się na głębokość kilku metrów, powodując osuszanie sąsiednich terenów. Jest to wpływ nieodwracalny, którego skutki pogłębiać się będą jeszcze długo po zakończeniu wydobycia.
Oprócz mozaiki lasów, jezior i wilgotnych łąk Polesie to bogactwo torfowisk - jednego z najgorzej zachowanych typów środowisk w Europie. W Polsce osuszyliśmy już 85% tych siedlisk. Torfowiska, oprócz wielkiej wartości przyrodniczej, mają ogromne znaczenie dla zabezpieczania i oczyszczania wody oraz magazynowania CO2. Zachowanie torfowisk jest więc ważne zarówno dla ochrony klimatu, jak i dla łagodzenia nasilających się skutków zmian klimatu, w tym powracających susz i podtopień.
Wszystkie wymienione złoża leżą w obszarze Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery "Polesie Zachodnie". Na terenie planowanych obszarów wydobywczych lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się Poleski Park Narodowy, liczne rezerwaty przyrody, obszary Natura 2000 oraz inne obszary chronione.
Złoże Ostrów pokrywa się w dużym stopniu z terenem Parku Krajobrazowego Pojezierze Łęczyńskie. Na jego terenie leży też torfowiskowy rezerwat "Brzeziczno".
Wymienione złoża leżą pod strefą Głównego Zbiornika Wód Podziemnych 407, należącego do strategicznych zasobów wodnych kraju. Wpływ na wody podziemne i powierzchniowe nie został rzetelnie zbadany, a koncesję wydobywczą dla złoża Ostrów wydano bez zatwierdzonej dokumentacji hydrogeologicznej.
Złoże Ostrów to teren wielu jezior, w tym najpopularniejszych, nad którymi wypoczywają dziesiątki tysięcy osób, jak Rogóźno, Krasne, Łukcze. Jak wynika z Raportu Oddziaływania na Środowisko, skutkiem wydobycia będzie zmiana brzegów niektórych jezior i powstanie kilkuset hektarów drenujących otoczenie zalewisk , z których ogromne ilości wody będą wyprowadzane na zewnątrz. Wypłukiwanie zmurszałej materii organicznej z obniżonej doliny Tyśmienicy spowoduje eutrofizację wód rzecznych. Zwiększenie obszaru wydobycia to także zwiększenie obszaru odwadniania podziemnych wyrobisk, skutkującego odprowadzaniem do rzek coraz większych ilości i coraz bardziej zasolonych wód kopalnianych - to właśnie zjawisko było przecież podstawową przyczyną tragicznej katastrofy na Odrze.
Ważnym aspektem jest fakt, że postępowanie środowiskowe dla wydobycia ze złoża Ostrów nie zostało poddane żadnej weryfikacji zewnętrznej. A jak pokazuje decyzja Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska uchylająca w całości decyzję środowiskową dla złoża Puchaczów V z 2022 roku, metodyka badania wpływu środowiskowego poszczególnych projektów Kopalni Bogdanka, nie była - delikatnie mówiąc - zbyt wnikliwa. Decyzja dla złoża Ostrów z 2017 roku oparta była na tych samych założeniach.
W czasach kryzysu klimatycznego bezpieczeństwo zasobów wodnych i dzika przyroda są o wiele cenniejsze niż pokłady węgla, którego znaczenie w energetyce spada, a który w ciągu najbliższej dekady stanie się uzupełniającym, stopniowo wygaszanym źródłem energii. Nie ma żadnego powodu, żeby te ostatnie lata znaczącej energetyki węglowej w Polsce musiały wiązać się z przekształcaniem cennych przyrodniczo mokradeł, ważnych w łagodzeniu postępującej suszy. Nie ma żadnego powodu, żeby dla wygasającej branży stwarzać ryzyko dla najważniejszych zasobów wód podziemnych, pogarszać warunki - i tak już cierpiącego przez suszę - rolnictwa oraz drastycznie zmieniać krajobraz regionu ważnego dla rekreacji ni wypoczynku.
Bezpieczeństwo energetyczne Polski nie jest w żaden sposób uzależnione akurat od zasobów złoża Ostrów. Mamy w Polsce inne złoża, które mogą zaspokoić popyt w okresie przejściowym.
Zmiany w środowisku oraz zagrożenie dla wyczerpujących się zasobów wody będą zaś nieodwracalne.
Petycja >>> ZOBACZ
źródło: Towarzystwo dla Natury i Człowieka
